Uzun vadeli uzay misyonlarını mümkün kılmak ismine astronotların kendi besinlerini yetiştirebilmeleri büyük kıymet arz ediyor. Bu kapsamda Uluslararası Uzay İstasyonunda (ISS) bitki yetiştirmeye yönelik bir dizi çalışma yürütülüyor. Uzay istasyonunda son devirde kurulan topraksız üretim metodu ise epeyce dikkat cazibeli.
Astronotlar XROOTS’un birinci mahsüllerini aldı
ISS’de daha evvel de NASA tarafından uzayda bitki yetiştirme tarafında çalışmalar yapıldı. Bu sistemlerde bitkilerin büyümesi için tipik olarak toprak ve kil gibisi gereçler kullanılmıştı. Lakin yeni XROOTS sistemi ise hiçbir halde toprak ve gibisi ortamlara gereksinim duymuyor.
Sadece su ve havaya muhtaçlık duyan bu sistem astronotlar için de önemli bir kolaylık sağlıyor. Zira toprak ve gibisi materyallerden oluşturulan bitki yetiştirme ortamı karışık ve bakımı güç olabiliyor. Bunun yanı sıra toprağın potansiyel olarak bitki ve astronot sıhhatini makûs etkileyebileceği belirtiliyor.
XROOTS sistemi, bu yıl Şubat ayında ISS’ye ulaştı. Uzay istasyonun Veggie sistemine entegre edilen XROOTS ilk mahsüllerini de vermeye başlamış durumda. Bu hafta astronot Jessica Watkins, 24 Haziran Cuma günü XROOTS’tan turp ve mizuna bitkilerini toplamaya başladı.
XROOTS sistemi topraksız bitki yetiştirmek için çeşitli seçeneklere sahip. Hava bazlı ve su bazlı sistemler için tıpkı anda kullanılabilecek birden fazla oda sunuyor. Donanım tıpkı vakitte kökler de dahil olmak üzere bitkilerin izleyen kameralara da sahip. Bu sayede araştırmacılar bitkilerin gelişim süreçlerini de ayrıntılı olarak izleyebiliyor.
Benzer sistemler dünya üzerinde de kullanılıyor. Lakin bu sistemleri uzayda kullanmak birçok zorluğu da beraberinde getiriyor. Bu zorlukların başında ise yerçekimi kahrı geliyor. Yerçekiminin olmadığı ortamlarda bitkiler farklı formlarda büyüyebilir. Bunun önüne geçmek için ise güçlü ışıklandırma sistemlerine yer veriliyor. Havalandırma sistemi de bir öbür zorluk olarak öne çıkıyor.
XROOTS sistemi 6 ay boyunca test edilecek. Bu süreçte farklı bitkilerin gelişim süreci izlenecek ve bilgiler toplanacak. Uzayda daha uzun vakit geçirmek ismine bitki yetiştirmek epeyce kıymetli. Pekala siz uzayda bitki yetiştirme hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.