Evlerimizde beslediğimiz sempatik dostlarımız bir müddet sonra ailenin üyesi oluyor. Hal bu türlü olunca sıhhatleri da konuttaki rastgele birininki kadar kıymetli hale geliyor. Ancak kedi ve köpek sıhhatinden anlayan, uzmanlaşmış veteriner tabip bulmak kolay olsa da, meskende beslenilen kuş ve balıklar için durum tıpkı değil. Türkiye’de kuş ve balık cinsleri için neden bu alanda uzmanlaşmış veteriner doktor bulunamıyor? Kuş ve balık besleyenlerin dikkat etmesi gereken noktalar neler? İzmir’deki veteriner kliniğinde yalnızca kuşlara hizmet veren Kuş Veterineri Burak Uçar ve ‘Balık Hekimliği’ kitabının editörü Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Seçkin Yarasan‘a sorduk.
‘EKONOMİK DERTLER ETKİLİ’
Evinde balık ve kuş besleyen pek çok kişi evcil hayvanları hastalandığında ona ne olduğunu anlatacak, güzelleştirecek uzman bulmakta epey zorlanıyor. Prof. Dr. Nadir Yarasan, çalışma alanı olarak ekonomik karşılığının olmasının pet alanında daha fazla hizmet sunulmasına sebep olduğunu söyledi. Kuş Veterineri Burak Uçar da bu hususta Seçkin Yarasan ile hemfikir. İnsanların kuş ve balık hekimliklerine uzak kalmasının sebebinin ekonomik telaşlar olduğunu belirten Uçar, kuşlara yapılan bir operasyon 3-5 bin TL civarında tutarken, kedi ve köpeklerdeki misal operasyonların 20-25 bin TL’ye kadar yükselebildiğini söyledi. Uçar, “Bu alanda çalışan veteriner tabiplerin bilhassa maddi manada ve operasyonel manada daha rahat olması bu alanı daha çok tercih edilebilir kılıyor” tabirlerini kullandı.
Veteriner Tabip Burak Uçar’ın öğrencilik yıllarından beri hayalini kurduğu kliniğine Türkiye’nin dört bir yanından beşerler kuşlarını tedavi ettirmek için getiriyor.
‘GÜNEŞ GÖRMEZSE İÇTEN İÇE YIPRANIR’
Kuşların genel olarak bakım ve beslenme yetersizliğinden ötürü sorun yaşadığını söyleyen Veteriner Burak Uçar, kuş bakan birçok kişinin onu neyle besleyeceğini bilmediğini vurguladı. Birden fazla kuş sahibinin kuşlarını güneşlendirmesi gerektiğini bile bilmediğinin altını çizen Uçar, “Güneş görmek kuşlar için bir mecburilik. Güneş görmeyen konuta hekim girer. Siz bir kuşa güneş göstermezseniz o kuş bilin ki içten içe yıpranıyor demektir” dedi. Taze besin çeşitliliğinin de kuşlar için değerli olduğunu vurgulayan Uçar, “Günlük olarak altının temizlenmesi, haftalık en az bir kere dezenfektanla kafesin dezenfekte edilmesi üzere birçok bakım dönemleri var” diye konuştu. Bedenleri dayanıksız olduğu için kuşların daha çabuk hastalandığı ve hayatlarını kaybettiği savlarına ise Burak Uçar şu biçimde cevap verdi:
“Bir insan yavrusunu korumak için her türlü şey yapılıyor. Lakin kelam konusu civciv, ördek ve kuşlar olduğunda birebir gözle bakılmayabiliyor. Nasıl ki bebeklerin bağışıklık sistemi güçsüzdür ve kaideler uygun olmazsa daima hastalanır, bunlar kuş yavruları için de geçerli. Dönüp baktığınızda bir bebeği siz her türlü çevresel kuraldan korurken bir civcivi, kuşu ya da bir ördek yavrusunu hiçbir etmenden korumuyorsunuz. Kaideler uygun olmayınca da savunma sistemi şimdi oturmamış, güçlü olmayan bir canlı çöküşe yanlışsız masraf. Muhabbet kuşlarının ömürleri 15 ile 20 yıl ortasındadır. Şu an benim muhabbet kuşum 20 yaşında.”
‘ŞAMPUAN VE SİRKE KULLANMAYIN’
Özellikle kuş beslenmesinde sirke kullanımının çok yanlış olduğunu belirten Uçar, “Sirkenin kuşun üzerine sprey yoluyla sıkılabileceğini söyleyenler var, bunların hepsi yanlış. Deriye sıkılanlar deride tahribat oluşturur, içirilirse kursak içerisinde tahribata sebep olup mantar riskini artırabilir” dedi. Kuşların şampuanla yıkanmasının da büsbütün yanlış olduğunu söyleyen Uçar, kuşların kendilerini yalayarak temizlediğini ve tüylerde kalan şampuan kalıntılarının kuşları zehirlediğini belirtti. Boyalı kafeslerin kuşlar için epey tehlikeli olduğunu vurgulayan Uçar, “Genelde beslenme ve güneşlenmeyle ilgili badirelerle karşılaşıyoruz. Bir insan birebir besini daima tüketirse hastalanacağı üzere bir kuş için de tıpkı şey geçerli. Güneşlenmek de o denli. Bu kadar sık hastalıklarla müsabakalarının en büyük sebebi bizim büsbütün bakımdan yana hiçbir şey bilmememiz” yorumunu yaptı.
‘KÖTÜ NAKİL VE YANLIŞ STOKLAMA VEFAT SEBEBİ’
Prof. Dr. Seçkin Yarsan da akvaryum balıkçılığıyla ilgilenenlere tavsiyelerde bulundu. Teknik bilgilere sahip olmanın sağlıklı akvaryum yetiştiriciliği için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Yarsan, berbat nakil ve stoklama şartlarına maruz bırakıldıkları için bilhassa ithal balıklarda vefat oranlarının epeyce yüksek olduğunu belirtti.
“Akvaryumculardan balık alırken genel imgesine, rengine, yem almasına, hareket ve davranışlarına bilhassa dikkat edilmeli” diyen Yarsan, akvaryumda beslenen balıklarda dikkat edilmesi gerekenleri şu biçimde sıraladı:
“Balıkların ömürlerinin uzatılması ve hastalıklardan korunması için kesinlikle ihtiyaçları kadar yem verilmeli. Fazla yem, akvaryumu kirleterek hastalık riskini artırır. Ayrıyeten atılacak yemin kaliteli olmasına itina gösterilmeli ve canlı yem de verilmeli. Akvaryuma konacak balık sayısı akvaryumun büyüklüğüne nazaran ayarlanmalı ki bu konu bilhassa kıymetli. Akvaryumdaki su değişiminin ise haftada bir defa yapılarak, suyun yüzde 50’si değiştirilmeli. Akvaryuma eklenecek su dinlendirilmeli, kloru uçurulmalı ve sıcaklığı akvaryumdaki su sıcaklığına eşit olmalı. Su değişimi yavaş yavaş yapılmalı, ani su değişiminde bilhassa mantar ve beyaz benek hastalığı oluşabilir. Biyolojik istikrarın sağlanması açısından akvaryuma bitki konulması balık sıhhati ve su kalitesi açısından en kıymetli kriter.”
‘AKVARYUMUN BOYUTU ÖNEMLİ’
Akvaryum için seçilecek balıkların birbiriyle uyumlu olmasının çok değerli olduğunu söyleyen Yarsan, “Burada ahenkten kelam ederken estetikten çok yaşamsal manada ahenkten bahsediyoruz. Saldırgan-çekingen münasebetleri, balık seçiminde çok kıymetli bir yeri oluşturur. Şayet akvaryumunuz balık sayısına nazaran küçükse balıklar bilhassa üreme periyotlarında doğuşçu hale gelebilir ve birbirlerine ziyan verebilirler. Hasebiyle geniş akvaryum seçmek balıkların sıhhati için önemli” ayrıntısını paylaştı.
“Akvaryumun tabanındaki su en geç iki haftada bir çekilerek yerine pak su eklenmeli. Suyun büsbütün ayda bir değiştirilmesi ideal” diyen Nadir Yarsan, akvaryum balıklarının yanlışsız ve planlı beslenmesinin onların sıhhatle hayatlarını devam ettirmelerinin anahtarı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Yarsan, “Balıklar günde iki sefer yem yemeli. Balıkların etçil ya da otçul olup olmadıklarına nazaran beslenmeleri hayati ehemmiyet taşır. Örneğin etçil bir balığa canlı yem verilmezse, bu balık tek taraflı beslendiği ve protein muhtaçlığı giderilmediği için sıhhati önemli tehlikeye girecektir. Yemler kaliteli olmalı ve çeşide özel yemler verilmeli” sözlerini kullandı. Balıklarda görülen sıhhat sorunlarının ise genelde su kalitesi ve öbür yetiştiricilik problemleriyle ilgili olduğunun altını çizdi.
Evlerimizde beslediğimiz sempatik dostlarımız bir müddet sonra ailenin üyesi oluyor. Hal bu türlü olunca sıhhatleri da konuttaki rastgele birininki kadar kıymetli hale geliyor. Ancak kedi ve köpek sıhhatinden anlayan, uzmanlaşmış veteriner tabip bulmak kolay olsa da, meskende beslenilen kuş ve balıklar için durum tıpkı değil. Türkiye’de kuş ve balık cinsleri için neden bu alanda uzmanlaşmış veteriner doktor bulunamıyor? Kuş ve balık besleyenlerin dikkat etmesi gereken noktalar neler? İzmir’deki veteriner kliniğinde yalnızca kuşlara hizmet veren Kuş Veterineri Burak Uçar ve ‘Balık Hekimliği’ kitabının editörü Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Seçkin Yarasan‘a sorduk.
‘EKONOMİK DERTLER ETKİLİ’
Evinde balık ve kuş besleyen pek çok kişi evcil hayvanları hastalandığında ona ne olduğunu anlatacak, güzelleştirecek uzman bulmakta epey zorlanıyor. Prof. Dr. Nadir Yarasan, çalışma alanı olarak ekonomik karşılığının olmasının pet alanında daha fazla hizmet sunulmasına sebep olduğunu söyledi. Kuş Veterineri Burak Uçar da bu hususta Seçkin Yarasan ile hemfikir. İnsanların kuş ve balık hekimliklerine uzak kalmasının sebebinin ekonomik telaşlar olduğunu belirten Uçar, kuşlara yapılan bir operasyon 3-5 bin TL civarında tutarken, kedi ve köpeklerdeki misal operasyonların 20-25 bin TL’ye kadar yükselebildiğini söyledi. Uçar, “Bu alanda çalışan veteriner tabiplerin bilhassa maddi manada ve operasyonel manada daha rahat olması bu alanı daha çok tercih edilebilir kılıyor” tabirlerini kullandı.
Veteriner Tabip Burak Uçar’ın öğrencilik yıllarından beri hayalini kurduğu kliniğine Türkiye’nin dört bir yanından beşerler kuşlarını tedavi ettirmek için getiriyor.
‘GÜNEŞ GÖRMEZSE İÇTEN İÇE YIPRANIR’
Kuşların genel olarak bakım ve beslenme yetersizliğinden ötürü sorun yaşadığını söyleyen Veteriner Burak Uçar, kuş bakan birçok kişinin onu neyle besleyeceğini bilmediğini vurguladı. Birden fazla kuş sahibinin kuşlarını güneşlendirmesi gerektiğini bile bilmediğinin altını çizen Uçar, “Güneş görmek kuşlar için bir mecburilik. Güneş görmeyen konuta hekim girer. Siz bir kuşa güneş göstermezseniz o kuş bilin ki içten içe yıpranıyor demektir” dedi. Taze besin çeşitliliğinin de kuşlar için değerli olduğunu vurgulayan Uçar, “Günlük olarak altının temizlenmesi, haftalık en az bir kere dezenfektanla kafesin dezenfekte edilmesi üzere birçok bakım dönemleri var” diye konuştu. Bedenleri dayanıksız olduğu için kuşların daha çabuk hastalandığı ve hayatlarını kaybettiği savlarına ise Burak Uçar şu biçimde cevap verdi:
“Bir insan yavrusunu korumak için her türlü şey yapılıyor. Lakin kelam konusu civciv, ördek ve kuşlar olduğunda birebir gözle bakılmayabiliyor. Nasıl ki bebeklerin bağışıklık sistemi güçsüzdür ve kaideler uygun olmazsa daima hastalanır, bunlar kuş yavruları için de geçerli. Dönüp baktığınızda bir bebeği siz her türlü çevresel kuraldan korurken bir civcivi, kuşu ya da bir ördek yavrusunu hiçbir etmenden korumuyorsunuz. Kaideler uygun olmayınca da savunma sistemi şimdi oturmamış, güçlü olmayan bir canlı çöküşe yanlışsız masraf. Muhabbet kuşlarının ömürleri 15 ile 20 yıl ortasındadır. Şu an benim muhabbet kuşum 20 yaşında.”
‘ŞAMPUAN VE SİRKE KULLANMAYIN’
Özellikle kuş beslenmesinde sirke kullanımının çok yanlış olduğunu belirten Uçar, “Sirkenin kuşun üzerine sprey yoluyla sıkılabileceğini söyleyenler var, bunların hepsi yanlış. Deriye sıkılanlar deride tahribat oluşturur, içirilirse kursak içerisinde tahribata sebep olup mantar riskini artırabilir” dedi. Kuşların şampuanla yıkanmasının da büsbütün yanlış olduğunu söyleyen Uçar, kuşların kendilerini yalayarak temizlediğini ve tüylerde kalan şampuan kalıntılarının kuşları zehirlediğini belirtti. Boyalı kafeslerin kuşlar için epey tehlikeli olduğunu vurgulayan Uçar, “Genelde beslenme ve güneşlenmeyle ilgili badirelerle karşılaşıyoruz. Bir insan birebir besini daima tüketirse hastalanacağı üzere bir kuş için de tıpkı şey geçerli. Güneşlenmek de o denli. Bu kadar sık hastalıklarla müsabakalarının en büyük sebebi bizim büsbütün bakımdan yana hiçbir şey bilmememiz” yorumunu yaptı.
‘KÖTÜ NAKİL VE YANLIŞ STOKLAMA VEFAT SEBEBİ’
Prof. Dr. Seçkin Yarsan da akvaryum balıkçılığıyla ilgilenenlere tavsiyelerde bulundu. Teknik bilgilere sahip olmanın sağlıklı akvaryum yetiştiriciliği için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Yarsan, berbat nakil ve stoklama şartlarına maruz bırakıldıkları için bilhassa ithal balıklarda vefat oranlarının epeyce yüksek olduğunu belirtti.
“Akvaryumculardan balık alırken genel imgesine, rengine, yem almasına, hareket ve davranışlarına bilhassa dikkat edilmeli” diyen Yarsan, akvaryumda beslenen balıklarda dikkat edilmesi gerekenleri şu biçimde sıraladı:
“Balıkların ömürlerinin uzatılması ve hastalıklardan korunması için kesinlikle ihtiyaçları kadar yem verilmeli. Fazla yem, akvaryumu kirleterek hastalık riskini artırır. Ayrıyeten atılacak yemin kaliteli olmasına itina gösterilmeli ve canlı yem de verilmeli. Akvaryuma konacak balık sayısı akvaryumun büyüklüğüne nazaran ayarlanmalı ki bu konu bilhassa kıymetli. Akvaryumdaki su değişiminin ise haftada bir defa yapılarak, suyun yüzde 50’si değiştirilmeli. Akvaryuma eklenecek su dinlendirilmeli, kloru uçurulmalı ve sıcaklığı akvaryumdaki su sıcaklığına eşit olmalı. Su değişimi yavaş yavaş yapılmalı, ani su değişiminde bilhassa mantar ve beyaz benek hastalığı oluşabilir. Biyolojik istikrarın sağlanması açısından akvaryuma bitki konulması balık sıhhati ve su kalitesi açısından en kıymetli kriter.”
‘AKVARYUMUN BOYUTU ÖNEMLİ’
Akvaryum için seçilecek balıkların birbiriyle uyumlu olmasının çok değerli olduğunu söyleyen Yarsan, “Burada ahenkten kelam ederken estetikten çok yaşamsal manada ahenkten bahsediyoruz. Saldırgan-çekingen münasebetleri, balık seçiminde çok kıymetli bir yeri oluşturur. Şayet akvaryumunuz balık sayısına nazaran küçükse balıklar bilhassa üreme periyotlarında doğuşçu hale gelebilir ve birbirlerine ziyan verebilirler. Hasebiyle geniş akvaryum seçmek balıkların sıhhati için önemli” ayrıntısını paylaştı.
“Akvaryumun tabanındaki su en geç iki haftada bir çekilerek yerine pak su eklenmeli. Suyun büsbütün ayda bir değiştirilmesi ideal” diyen Nadir Yarsan, akvaryum balıklarının yanlışsız ve planlı beslenmesinin onların sıhhatle hayatlarını devam ettirmelerinin anahtarı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Yarsan, “Balıklar günde iki sefer yem yemeli. Balıkların etçil ya da otçul olup olmadıklarına nazaran beslenmeleri hayati ehemmiyet taşır. Örneğin etçil bir balığa canlı yem verilmezse, bu balık tek taraflı beslendiği ve protein muhtaçlığı giderilmediği için sıhhati önemli tehlikeye girecektir. Yemler kaliteli olmalı ve çeşide özel yemler verilmeli” sözlerini kullandı. Balıklarda görülen sıhhat sorunlarının ise genelde su kalitesi ve öbür yetiştiricilik problemleriyle ilgili olduğunun altını çizdi.
