Dolar/TL yeni haftaya sert düşüşle girdi. Kur yüzde 4’ü aşan gerilemeyle 16,10 düzeyinin altını test etti. Böylece dolar/TL’de 26 Mayıs tarihinden bu yana en düşük düzey görülmüş oldu. Pekala dolar ve altındaki düşüş kalıcı olur mu? Gram altın 949 liraya inerken, dolar 16.09 liraya kadar geriledi, euro ise 17.02 lira düzeyini gördü. Hususla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Sefer Şener şu sözleri kullandı:
“Özellikle BDDK’nın son kararı TL cinsi kredilerin amaçlı kullandırımına yönelik olarak liralaşma stratejisi kapsamında alınmış değerli bir makroihtiyati adım olarak gözükmektedir.
Bağımsız kontrole tabi şirketler için alınan bu karar KOBİ üzere daha küçük işletmeleri içermemektedir. Ayrıyeten bu karar hem büyük işletmeleri hem de yabancı para nakdi varlıkları etkin ya da cirodan büyük olanının yüzde 10’u aşması durumunda kelam konusu olacaktır. Zira kimi büyük işletmeler hem kasalarında önemli manada döviz tutmakta hem de çok düşük faiz oranlarıyla Türk lirası kredi kullanmaktadırlar.
Dolayısıyla bu piyasada bir yandan dolar kurunu daha üst düzeylerde tutarken bir yandan da liralaşma stratejisinde olumsuz durumlar ortaya çıkarabilmektedir.
“83 MİLYAR DOLAR ŞİRKETLERE AİT”
Kısa vadede kurlar üzerinde çok süratli tesiri görülen bu karar ilerleyen kademelerde bir mühlet de olsa tesirini sürdürecektir. Zira şu anda bankalarda yaklaşık olarak 216 milyar dolar döviz hesabı bulunmaktadır. Bu döviz hesaplarının yaklaşık 133 milyar doları bireylere aittir. 83 milyar doları ise hukuksal şahıslara yani şirketlere aittir.
83 milyar dolarlık hukukî şahıslara ilişkin hesapların da yüzde 80’ine yakını BDDK’nın almış olduğu bu karar kapsamına giren şirketlere aittir. Yani ellerinde büyük oranlı döviz tutan bu şirketlerin ilerleyen kademede dövizden çok liralaşmaya yönlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Eğer şirketler bu karar ışığında kur muhafazalı mevduat üzere enstrümanlara yönelirse kurdaki gerileme belirli bir müddetliğine de olsa kalıcı hale gelecektir. Bir de buna yaz aylarındaki turizm gelirlerindeki artış eklendiğinde en azından kurun daha üst düzeylere taşınması tekrar muhakkak bir periyot için engellenmiş olacaktır.
Aslında bakıldığında hür işleyen piyasa sistemine dönük çok önemli bir kısıtlama yoktur. 2011 sonrası periyotta alınan kimi kararların zıddı durumunda olan bu karardaki ana maksat TL’nin güçlenmesi, dövizdeki süratli artışın ise engellenmesi halinde ortaya çıkmaktadır. Uzun vadede piyasalar tekrardan istikametini bulacaktır.
Eğer bu karar yeni bir kadro gibisi kararlarla ilerleyen kademelerde desteklenirse kurdaki geri çekilme kalıcı olabilecektir. Lakin yeni birtakım enstrümanlar ortaya konulmadığı sürece orta ve uzun vadede istikametin tekrar üst olma riski yüksektir.”
