– Tahminen bildik olacak ancak epey ağaç kıyımları sonrasında, Ceviz Ağacı biraz da tüm tabiatın ne kadar yalnız olduğunun bir göstergesi diyebilir miyiz?
Gerçek manada insanın ne kadar yalnız olduğunu gösteriyor ve tabiat her şeye karşın kendini yenilemenin ve diriltmenin yolunu buluyor. Olağan ki insanı tabiatın bir kesimi olarak düşünürsek o da mutlak manada yenilenip kendini diriltme yolunu bulacaktır; fakat bu lakin bir diğerinin yardımı olmadan kolay olmuyor. Çağdaş periyotta insan, hiç olmadığı kadar yalnız.
– Sinema Göynükte çekiliyor, kapsamlı bir proje fakat en kıymetlisi tabiata ziyan vermeden çekim yapmış olmanız. Mesela Alabalık ve ağaç sahnesi.
Evet, Bizim için süreci en çok uzatan sorunlardan biriydi. Orta sınıf bir ailenin meskeninin bahçesinde, kurumuş bir ceviz ağacı bulmak.Doğada kurumuş ceviz ağaçları vardı ve en sık önerilen onlardan birini söküp çekim yapacağımız bahçeye dikmekti. Orman müdürlüğü yetkilileri ile görüştüğümüzde bize sonbahar öncesi, bir ağacın bütün yapraklarının zorla döktürülmesinin onun vefatına sebep olacağı lakin sonbaharda, ağaç yaprak dökmeye başladıktan sonra başka yaprakların da koparılmasının ağaca bir ziyan vermeyeceği söylendi. Biz de çekim yapacak meskeni ve bahçesindeki ağacı belirlediğimizde çekim takvimini sonbahara aldık. Ağacın yeşerdiği son sahnelerle çekime başladık ve son haftaya da ağacın kurumuş halini çekeceğimiz sahneleri bıraktık.Ağaca, iki sahnede balta vuruluyor fakat oralarda kamerayı geriye konumlandırıp gerçek manada diğer bir kütük bağlayarak, oyuncularımız o kütüğe balta salladılar. Birtakım sahnelerdeki balta izlerini ise visiual effect ile çözdük. Seyirci onların gerçek balta izleri olduğunu düşünebilir lakin hepsi fake. Balıkları da bir alabalık çiftliğinden getirttik. Uzak aralıkta oldukları için onları süratle getirip daha canlıyken çekimi yapıp göle salmaya uğraş ettik. Sanırım bizim sayemizde üç balık bize yem olma yerine gölde yolunu bulup hayata devam ettiler. Bir de kurguda, attığımız bir yavru kuş sahnesi vardı. Hayati, onu düştüğü yuvasına koymaya çalışıyordu. Orda da küçük bir kuş almıştık pazardan, kanadına yapma kan döktük. Sonra saldık alışılmış.
– Hayati, topluma nazaran güç görünen bir karakter, halbuki içinde pek çok şeyi barındıran suskunluklarını haykıramadan edebiyatta kalarak kendini ayakta tutuyor. Sizce muharrirler, içlerinde daima travmatik öyküler saklarlar mı? Yoksa ürettikleri, duyumsadıkları mı, travmatik hale sokar. Ve gerçek bir Hayati karakteri üzerinden mi evrildi sinema, yoksa büsbütün kurgu mu?
Hikâye büsbütün kurgu. Yalnızca Varlık Yayınları’ndan çıkan edebiyatta Caniler isimli romandaki bir cinayet hadisesinden esinlendiğimi söyleyebilirim. Yalnızca edebiyatçılar değil bütün sanatkarlar aslında bir uyumsuzluk sendromu yaşarlar; var oldukları toplum ve yaşamak zorunda kaldıkları hayat ile. Bunun kesinlikle bir travmatik olay sebebiyle gelişmesi gerekmez, bazen bu türlü bir olay onların elini kolunu bağlayarak kimi durumları daha şiddetli yaşamalarına ve daha yaralı bir formda idame etmelerine, can çekişmelerine sebep olabilir. Hayati’nin durumu biraz da bu türlü fakat bunların sanatın farklı yolları ile aşmaları, çıkış bulmaları, hem kendi isimlerine hem de toplum ismine daha büyük bir mirasa ve kurtuluşa vesile olacak eserler ortaya çıkarır.
“‘CEVİZ AĞACI’ ASLA UNUTMUYOR”
– Neden Ceviz Ağacı da Nar ağacı değil? İçinin lakin kırılıp o denli görülebildiği için mi? Şayet öyleyse, kırıldıkça daha mı kendimiz oluyoruz?
Meyve tarafı ile en çetin meyvesi olduğu için ancak bir de şahsen Ceviz ağacı ile ilgili anlatılanlar beni etkilemişti. Mesela Yaşar Kemal’in Tek Kanatlı Kuş kitabında Ceviz ağacının gördüğü hiçbir şeyi unutmadığı ve gövdesine nakşettiği anlatılıyor. Bu sinemanın temel sıkıntısı olan görmek/şahit olmak fakat unutamamak olgusu için çok hoş bir imge yarattı benim için. Tekrar onun, köklerinden sülfür salgıladığı için altında oturmanın ve uyumanın tavsiye edilmemesi de bana farklı bir ilham kaynağı oldu, çünkü Hayati’nin babası kendini o ağaca astığı için artık zehir salgılayan bir ağaca dönüşmüştü ve tahminen de anne bu yüzden daima onun kesilmesini istemekte. Ceviz’in şahsen kabuklu olması, kuruma süreci ve güç kırılması ise Hayati’nin bir nevi pişmesi ve sonunda kemal diyebileceğimiz beni âdeme dönüşmesine yönelik olarak farklı bir benzetme ile ilişkilendirilebilir.
