Hızlı radyo patlamaları (FRB’ler), kökenleri şimdi bilinmeyen radyo bantlarındaki en parlak, yüksek oranda dağınık milisaniye müddetli astronomik ani değişikliklerdir. Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden araştırmacıların liderliğindeki Çinli ve ABD’li gökbilimciler, tekrar eden kaynak FRB 20201124A’dan 54 gün boyunca 82 saatte 1.863 patlama tespit edildiğini bildirdi.
36 günde sistemsiz bir halde sarsıldı akabinde 18 gün boyunca stabil kaldı
Nature mecmuasında Çarşamba günü yayımlanan araştırmaya nazaran, bu müşahedeler radyo kaynağının yaklaşık bir astronomik ünitesi (ya da Dünya ile Güneş ortasındaki mesafe) içinde karmaşık, dinamik olarak gelişen, manyetize bir yakın ortamı ortaya çıkardı. Bilim insanları birinci defa, manyetik alan kuvvetinin bir göstergesi olan Faraday rotasyon ölçüsünün birinci 36 günde sistemsiz bir biçimde sarsıldığını ve akabinde 18 gün boyunca stabil bir durumda olduğunu buldu.
Araştırmadan çıkan sonuçlar, hareketli, süratli radyo patlamasının 72 saat içinde söndüğünü, bunun da daha evvel tespit edilmemiş bir fenomen olduğunu ortaya koydu. Grup daha sonra, Samanyolu büyüklüğünde, metal açısından güçlü olan mesken sahibi galaksiyi gözlemlemek maksadıyla Hawaii’de bulunan Keck Teleskobu’nu kullandı.
Sonuçlar biraz karışık
Araştırmaya nazaran bu galaksi, galaktik merkezden orta uzaklıkta olan iki kol ortasında düşük yıldız yoğunluklu bir bölgede bulunan FRB kaynağına sahip çubuklu sarmal bir galaksi. Samanyolu içindeki süratli bir radyo patlamasının kimi yakın tarihli müşahedeleri, en azından kimi FRB’lerin magnetarlardan kaynaklandığını öne sürdü.
Fakat bu çalışmadaki sonuçlar FRB’lerin kökenine dair daha fazla karmaşıklık yaratarak, tekrar eden kaynak FRB 20201124A’nın, uzun bir gama ışını patlaması ya da üstün parlak süpernova ile sonuçlanan devasa bir yıldızın çok patlamasında oluşan genç bir magnetar motoru olma mümkünlüğünün düşük olduğunu gösterdi.
Çin’in güneybatısında yer alan Guizhou eyaletindeki derin ve yuvarlak bir doğal karstik çöküntüde yer alan FAST, resmi olarak 2020 yılının Ocak ayında faaliyete başladı ve dünyaya resmi açılışı 31 Mart 2021’de gerçekleşti. FAST’ın, dünyanın en hassas radyo teleskobu olduğu düşünülüyor.
