Evrenin ne kadar büyük olduğunu her vakit merak etmişizdir. Yaklaşık 92 milyar ışık yılı genişliğinde olduğu varsayım edilen cihan, genişlemeye devam ediyor. Daima genişlediğini bildiğimiz kainatın, genişleme oranı hakkında ise net bir fikrimiz yok. Gökbilimciler ise bu genişlemeyi ölçebilmek için çeştli çalışmalar yapıyor.
Evrenin boyutu nasıl ölçülüyor?
Gökbilimciler, çok uzaktaki objelerin ne kadar arada olduğunu söylemek için kozmik ara merdiveni ismi verilen bir usul kullanıyor. Bu sistemde ‘Sefe değişkeni’ ismi verilen titreşen yıldızların hareketleri ve Tip 1a ismi verilen bir süpernova tipini gözlemleyerek farklı objeler merdivendeki basamaklar üzere kullanılıyor.
Bu obje sınıflarının her biri, giderek daha büyük araları belirlemek için öne çıkıyor. Lakin hesaplamaların gerçek olması için kalibre edilmeleri gerekir. Sefe değişenlerinin parlaklığı vakitle değişir ve daha da değerlisi, parlaklıktaki değişikliklerin suratı, gerçek parlaklıklarıyla ilişkilendirilir. Yani bir yıldızın titreştiğini gördüğümüzde onun gerçek parlaklığını bulabiliriz ve bunu görünen parlaklığıyla karşılaştırarak ne kadar uzakta olduğunu bulabiliriz.
Daha da uzaktaki objeler için ise Tip 1a süpernova ölçüt olarak kullanılabiliyor. Zira bu patlamalar her vakit yaklaşık olarak tıpkı parlaklığa sahip. Böylece ne kadar uzakta olduğunu bulmak için görünen parlaklığı gerçek parlaklıkla karşılaştırabiliriz. Lakin arayı hakikat bir biçimde ölçmek için Sefe değişenine nazaran hesaplanan aralıkların süpernovalara dayalı uzaklıklara kalibre edilip edilmediğini denetim etmek gerekiyor.
Her ikisi de Sefe değişeni yıldızları içeren ve yakın vakitte bir Tip 1a süpernovaya mesken sahipliği yapan UGC 9391 üzere galaksilerin devrene girdiği nokta tam da burası. Hubble Uzay Teleskobu’ndan bu haftaki manzara, bu kullanışlı ara ölçme aracını tüm ihtişamıyla gözleri önüne seriyor.
UGC 9391, iki ölçüm tekniğini (süpernova patlamaları ve Sefe değişkeni) karşılaştırabilecekleri doğal bir laboratuvar sağlayarak gökbilimcilerin ara varsayımlarını geliştirmelerine yardımcı oluyor. Uzaklık ölçümlerinin mukayeseli bir biçimde görünmesi ile kozmosun ne kadar süratli genişlediği bu formda ölçülebiliyor.
Peki siz kainatın boyutunu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.
