Turgut Çeviker Abdi İpekçi, Galatasaray Lisesi’nde okurken kimi mecmualarda karikatür de yayımlamış bir gençti. Karikatüre vurgun bir gazeteci olarak çalıştığı gazetelerde yerinde duramıyordu. Ebediyen yenilik peşindeydi. İkinci sayfanın sağ alt köşesinden açtığı pencerede her gün değişen “imza”ların karikatürlerine yer veriyordu. Bedri, bu köşede en çok görülenlerdendi. Bedri de İpekçi’den farklı değildi. İçindeki birikimi fırlatmak için bundan hoş bir tarla bulamazdı. Bir müddet sonra Bedri, “Milliyet”in ikinci sayfasının sol üst köşesinde siyah beyaz karikatürleriyle görünmeye başladı. Fakat bu karikatürlerin biçemi, çağdaş karikatür biçeminde değildi. Deforme edilmiş, lakin resimleme biçemiyle oluşturulmuş karikatürlerdi.
Karikatürü “resim bağı”ndan kurtarmış olan Cemal Nadir’den sonra bu hareket, bir geriye dönüş müydü? Doğrusu çizgide bir gerileme olarak kabul edilemezdi. Zira dünyada da çeşitli biçemlerle çizen büyük ustalar vardı. Bedri, vakitle bu resimleme tavrından uzaklaştı; fakat bu tavır yola çıkarken onun işini kolaylaştırmış olmalıydı. Zira yıllarca Babıâli’de bir “resimlemeci” olarak çalışmıştı; karikatüre geçerken o köprüyü kullanmasından doğal ne olabilirdi.
Renkli ve resimlemeci
Abdi İpekçi Bedri nin çizgi dünyasındaki popüler liği siyasal karikatür e taşımasını istedi Üsküdar Escort bu sefer Renkli ve resimlemeci karikatürler çizmesi istendi Karikatürler birinci sayfadan sıra dışı boyutlarda yayımlanarak karikatürde yeni bir periyot başlatıldı Bu yenilik çok büyük bir övgü ve ilgi getirdi Milliyet Şerifali Escort e Bedri nin eli güçlendi Artık karikatürlerini büyük uzunluk kartonlarda bir ressam tutumuyla yaratmaya başladı
Cemal Nadir i karikatür dünyamıza getiren Akşam gazetesinin sahibi ve başyazarı daha sonra Dışişleri Bakanı İstanbul Escort Necmeddin Sadak tı Abdülcanbaz ın ve Cici Can ın yaratıcıları Turhan ile Bedri nin yaratıcı editörü ve karikatürdeki ilerlemelerinin hamisi Abdi İpekçi ydi Akşam da 1950 lerde Sadak ve İpekçi Ümraniye Escort nin ruhunu taşıyan Hıfzı Topuz u 1970 lerin Cumhuriyet inden Okay Gönensin i de eklemeliyim bu editörler ailesine
Bilhassa çağdaş karikatür tarihimizde “Akşam”, “Cumhuriyet”, “Milliyet” ve “Vatan” çok değerli bir yer meblağ. Neredeyse bütün yenileşme bunlarda gerçekleşmiştir. Bu isimlere 1970’lerden “Politika”yı da eklemek istiyorum. “Politika”nın karikatürde özel bir yeri vardır. Başlı başına bir karikatür albümü üzere de okunabilir bu gazete. Başkarikatürcü Ferruh Doğan, sonkarikatürcü Tan Oral’dır. İkisi de gündemi ve hayatı kuşatıcı bir çizgi dünyasıyla çıkıyordu her gün toplumun karşısına.
Sakin ve etkileyici
Ferruh Doğan 1950 lerden beri başçizerliğe alışkındı Tan Oral ise daha çok Anadolu Yakası Escort aylık kültür ve sendikal mecmualarda görünen kimseye benzemeyen devrimci bir karikatür çiziyordu Politika nın art sayfasının sol alt köşesinden sesleniyordu topluma Gündemle ve gündemsiz bir içerik üzerinden hareket ediyordu sakin ancak etkileyici sarsıcı ve edebi bir karikatürdü bu Sonlu bir okur kitlesinin tanıdığı Tan Oral kendinden evvel çizilmemiş bir karikatür için çalışıyordu Asli çizgiler değilse de asli çizgilerden hareket ederek figürlerini kuruyordu Çizgide deformasyona sırtını dönmüş insani bağlardaki bozuşma üzerine kuruyordu karikatürünü Bu karikatürümüzde eşsiz bir durumdu ve küçük bir ihtilaldi Bu nedenle karikatürde 1970 Kuşağı nı çok etkiledi İhtilale imza atanların akabinde gidenleri çok olur Bu Cemal Ender Turhan Selçuk ve Bedri Koraman için de bu türlü oldu
Benzersiz çizgiler
Diğer sayfalarda her gün birçok çizer görülmektedir Gazetenin karikatüre bu derece yer vermesinin en değerli nedeni 1 ve 2 Milliyetçi Cephe Hükümetleri nin iş başında olması ve 12 Eylül e giden yolda çıkmasıydı Engin Ergönültaş ın sıradışı devrimci karikatürler i Haslet Soyöz ün karikatür ve çizgi romanlarıyla kendini yeterlice gösterme imkanı bulduğu bir gazeteydi Politika Milliyet e tekrar dönerek Altan Erbulak ın resimlemelerinin yanı sıra spor sayfasındaki eşsiz karikatürleri birebir sayfada spor karikatürcülüğünün alfabesini çizen büyük usta Cafer Zorlu yu anmak gerekiyor
1980 sonrası Milliyet te Arka Pencere de Ercan Akyol Cumhuriyet te başladığı Küçümen le tefrika resimlemeleriyle ve günlük karikatürleriyle gazetede değerli bir yer edinen Haslet Soyöz
Simavi kuruculardandı
Hürriyet in kurucusu Sedat Simavi hem karikatürcü hem de mizah basınımızın en değerli kurucularındandır 1948 de yayımladığı Hürriyet te Sururi Gümen birinci bazen ikinci sayfada günlük karikatür haftada bir yarım sayfa büyüklüğünde renkli olarak Haftanın Karikatürü nü ve günlük bant karikatürü Can Baba yı çiziyordu 1960 larda Nehar Tüblek Akşam da çiziyordu Turhan Selçuk Milliyet ten Akşam a geçince bir mühlet sonra Tüblek gazeteden ayrıldı ve Hürriyet e geçti Nehar Tüblek çizgi hayatının en hoş yıllarını Hürriyet te yaşadı O başkarikatürcü olduğu halde iç sayfalarda Bir Günün Hikâyesi nin üstündeki küçük köşesinde çalışıyordu Sakin sessiz ve sevinçli Olayları en hafif istikametinden alarak bir tebessüm yaratma peşindeydi Hafif eleştirelliği kimi ulusal problemler karşısında sertleşirdi Nehar Tüblek Hürriyet ten ayrılıp evvel Günaydın a sonra Dünya gazetesine geçti Hürriyet teki yerini Bülent Düzgit almıştı
Press Bey’de sevinçli bir bakış
Latif Demirci 2000 lerde Hürriyet gazetesinin birinci sayfasında karikatür çizmeye başladı Bülent Düzgit 2010 da öldükten sonra gazetede uzun mühlet tek başına çizdi Çok sonra Kutlukhan Perker de gazetede çizmeye başladı Latif Demirci Press Bey çizgi anlatısıyla büyük bir ilgi ve ün kazandı ve en çok izlenen köşe oldu Özel olarak basının genel olarak Türkiye nin problemlerini bir başyazar ailesi üzerinden sevinçli bir bakışla ele alıyordu
Babıâli’ye bıraktılar
Aziz Nesin ve Çetin Altan ın da yazdığı Akşam ın tam devrimci vakitleri Turhan Milliyet ten ayrılıp Akşam a transfer oluyor Bazen birinci bazen ikinci sayfada çiziyor Bilhassa birtakım birinci sayfa karikatürleri alışılmadık boyutlarda basılıyor Karikatürdeki bu boyut farkı yıllar sonra Milliyet te Bedri Koraman ın birinci sayfa karikatürlerinde görülecektir
Akşam ın Turhan ın çizgi ve niyet tarihinde iki nedenle kıymeti vardır
a) 1960’ların devrimci uğraşıyla niyetleri yenilenmiş ve bilenmiştir.
b) Bu yeni öz, biçiminde doruk noktaya ulaşmasını sağlamıştır. Daha sonra yine “Milliyet”e geçtiğinde, artık gazetede Amerikan zıddı olarak frenlenmeye çalışılan bir karikatürcüdür.
Ali Ulvi, 1950-1998 tarihleri ortasında “Cumhuriyet”te başkarikatürcü olarak çalışmıştır. Bir gazetenin birinci sayfasında 48 yıl çalışmış ikinci bir karikatürcü yoktur. Ali Ulvi’nin karikatürdeki çizgi, biçem ve yorum gücü, editoryal karikatüre getirdikleri başlı başına bir inceleme bahsidir.
Cumhuriyet in karikatür tarihinde önemli yeri vardır Tan Oral Politika dan ayrıldıktan sonra Mustafa Ekmekçi nin köşe yazılarına desenler çizdi Sonra bir gün gazetenin son sayfasının sol alt köşesine kuruldu Ve 1977 de Ciddiyet isimli mizah sayfasının kurucularındandı
Babıâli nin periyodik yayınları için karikatür sürekli değerli bir tesir kaynağı olmuştur O denli ki gazeteler karikatürcüleriyle övünmüşlerdir Cemal Az bu durumun birinci parlak noktasını oluşturur Turhan Selçuk devrimci bir karikatür için çalışırken solun gözdesi olmuştur Entelektüellerin nabzını tutan Ali Ulvi siyaset arenası nın gladyatörü Bedri Koraman Politika nın devrimci çizeri Ferruh Doğan Çabucak hepsi Babıâli ye ferdî çizgi ve mizah dünyalarını bıraktılar Bu ülkenin siyasal toplumsal ve sevinç tarihinin delillerini bırakıp gittiler
