Çalıştığı işyerinden avans talebinde bulunan emekçi, ‘hayır’ karşılığı alınca istifa etti. Haklarını alamayınca İş Mahkemesi’nin yolunu tutan emekçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacaklarının tahsilini talep etti.
Davalı işveren davanın reddini istedi. Mahkeme; deliller ve eksper raporuna dayanılarak ihbar tazminatı talebinin reddine, kıdem tazminatı talebinin kabulüne karar verdi. Kararı hem davacı hem de davalı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire, avans tartışmalarına yeni bir boyut kazandırdı.
HER İSTEDİĞİNDE AVANS ALAMAZ
Kararda şöyle denildi: “Davacının avans talebi karşılanmayınca iş akdini feshettiği anlaşılmakta olup mahkemenin buna ait kabulü yerindedir. Mahkemece patronun geçerli bir neden göstermeden davacının avans talebini karşılamaması davacı bakımından haklı fesih nedeni kabul edilerek kıdem tazminatı talebi karar altına alınmıştır. Fakat 4857 sayılı İş Kanunu’nun personelin haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenleyen 24. unsurunda patronun personele avans vermemesi halinde bir sebep bulunmamaktadır. Taraflar ortasında patronun davacıya her istediğinde avans vereceğine yönelik bir kontrat de mevcut değildir. Bu nedenlerle emekçi tarafından yapılan fesih haklı nedene dayanmadığından kıdem tazminatı talebinin reddi yerine yasal olmayan münasebet ile kabulü kusurludur. Mahkeme kararının bozulmasına oy birliği ile karar verildi.”
YARGITAY’DAN HAFTALIK MÜSAADE KARARI
Öte yandan özel bir şirkette çalışan emekçi, işten çıkarılınca İş Mahkemesi’nin yolunu tuttu. Davacı personel, davalı şirkete ilişkin yurtiçi ve yurtdışı projelerinde çalıştığını, haftanın yedi günü 08.00-22.00/23.00 saatleri ortası ve dini bayramların birinci günü hariç tüm genel tatillerde çalıştığını, davalı işverence iş mukavelesinin haksız olarak feshedilmesine karşın personellik haklarının ödenmediğini belirterek bir kısım personellik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etti.
İTİRAZI REDDETTİ
Davalı şirket avukatı ise davacının şirketin farklı inşaat projelerinde vazife aldığını, projelerin tamamlanması ile iş kontratının de sona erdiğini, brüt fiyat hesaplamasında yurt dışında çalışan emekçi olduğu dikkate alınması gerektiğini, emsal fiyat araştırmasına gerek olmadığını öne sürdü. İş mukavelesinde fiyatının belirlendiğini, buna nazaran bordrolar düzenlendiği ve banka kanalıyla ödemelerin yapıldığını, bordro ve banka kayıtları birbirini teyit ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etti. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne hükmetti. Kararı davalı şirket istinafa götürdü. Bölge Adliye Mahkemesi, itirazı reddetti. Davalı şirket kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
YARGITAY EMSAL BİR KARAR İMZA ATTI
Emsal nitelikte bir karara imza atan Yüksek Mahkeme, haftalık müsaadenin bölünmesi halinde kullanılmamış sayılacağına dikkat çekti.
Yüksek Mahkeme; haftalık müsaadenin 24 saatten az olamayacağına, bölünemeyeceğine ve biriktirip müsaadeyle telafi edilemeyeceğine hükmetti. Kararda; haftalık tatilin bölünmesi halinde hiç kullandırılmamış sayılacağı belirtildi.
Kararda şu sözlere yer verildi: “4857 sayılı İş Kanununun 46’ncı unsurunda, emekçinin tatil gününden evvel iş günlerinde çalışmış olması şartıyla, yedi günlük vakit dilimi içinde yirmi dört saat dinlenme hakkının bulunduğu belirtilmiş, emekçinin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın bir günlük fiyata hak kazanacağı da 46’ncı hususun ikinci fıkrasında karar altına alınmıştır. Hafta tatili müsaadesi kesintisiz en az yirmi dört saattir. Bunun altında bir müddet haftalık müsaade verilmesi durumunda, adabına uygun biçimde hafta tatili müsaadesi kullandığından kelam edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna nazaran hafta tatilinin yirmi dört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır. Somut olayda, Birinci Derece Mahkemesince karara temel alınan eksper raporunda davacının haftanın yedi günü çalıştığı kabul edilerek hafta tatili alacağı hesaplanmıştır. Davacı şahitleri haftada bir gün Pazar günleri tatil günleri olduğunu, ancak işin durumuna nazaran hafta tatilinde de çalıştıklarını beyan etmişlerdir. Evrak çerçevesinde davacının hafta tatili çalışma savına ait olarak şahit beyanı dışında yazılı evrak bulunmamaktadır. Belgedeki mevcut kanıt durumuna nazaran, davacı şahit beyanlarının ispata elverişli açık ve net olmadığı dikkate alındığında hafta tatili çalışması tezinin ispatlanamadığı anlaşılmakla, davacının hafta tatili alacağı talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yanılgılı olup, bozmayı gerektirmiştir.”
