Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin en büyük yıkımı yaptığı Hatay’da temaslarda bulunan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Antakya Büyükdalyan Süreksiz Konaklama Merkezi’nde gençlerle bir ortaya geldi. Var olan yıkımların en büyüğünün Antakya’da olduğunu belirten Bakan Soylu, burada şu ana kadar yüzde 36’sına kadar acil yıkılacak, yıkılmış binaların enkazının kaldırıldığını söyledi. Soylu, Hatay’da Ramazan Bayramı’ndan sonraki birinci 10 günde planlarının ağır hasarlılar hariç, başkalarını büsbütün yıkılmış yada acil yıkılacak olan binaların enkazını kaldırmak olduğunu belirtti.
Hatay’a nazaran öteki kentlerin bir avantajı olduğunu lisana getiren Bakan Soylu, “Orada kentlerin bir kısmı yaşıyor. Kent var. Burada Narlıca ve Dağ Mahallesi hariç kentin öteki bir tarafı yok. Burada bine yakın ekskavatör çalışıyor. 2 binin üzerinde iş makinesi, binin üzerinde kamyon çalışıyor. Bazen kilometrelerce kuyruk oluyor. Dünyanın hiçbir ülkesi bu türlü bir vakte 54 günde gelemez. Devlet tüm kapasitesiyle herkes elinden gelen uğraşı ortaya koymaya çalışıyor. Zelzele bölgesinde Türkiye’nin her bölgesinden insan var” diye konuştu.
“Yeniden ayağa kaldıracağız”
Bundan sonraki süreç hakkında da değerlendirmede bulunan Soylu, “Kalıcı konutların yapılması ve kentlerin daha güçlü hale gelmesini sağlayacağız. Kalıcı konutların 350 bine yakınını bir yıl içinde bitirilecek. Yüzde 55-60’ı bir yıl içinde bitecek. Akabinde mühlet devam edecek. Böylelikle yavaş yavaş kentler kendisini bulmaya başlayacak. İş yerleri, kültürü, sanatı, okulu, üniversitesinin hayata kavuşması için büyük efor sarf ediyoruz. Konteynerler kuruyoruz, her planı tek tek yapıyoruz. Her gün suyun sıhhat ölçümünü, yemeği, sivrisinekle çaba, telefonumda binlerce fotoğraf var her sabah öğle akşam tuvalet paklık planını yapıyoruz. Zira herkes dışarıda yaşıyor. Bizim her şeyi geçmişten daha önlemli yapmamız lazım. Hatay büyük bir medeniyet, burada daha öncede yıkımlar oldu. Burası geçiş noktası, tarihi bir yer. Geçmişte yapılan fazla fay çizgilerine uzak yere yerleşim yerini yapmak, olabilecek yerlere esnafı, kültürü, mirasın tamamını yine ayağa kaldıracağız. Burayı yine daha az katlı, yatay mimari daha kentin güçlü alanlarında olabilecek kent haline getireceğiz. Birinci evvel konut, sonra esnaf, sonra miras daima birlikte kentin kültürünü inşa edeceğiz” diye konuştu.
“Sizi yalnız bırakmayacağız”
Hataylıların moralli olması gerektiğini tabir eden İçişleri Bakanı Soylu, “Sizin moralinize bizim de gereksinimimiz var. Bunun yalnızca bir inşa faaliyeti olarak görmeyin, bunu bir ihya faaliyeti olarak görün. Kentin hücrelerinin çalışmasını biraz daha çalışmasını temin etmeye çalışıyoruz. Sizi yalnız bırakmayacağız. 54 gündür buradayız, önümüzde seçim var. Milletin vereceği karar başımızın üstüne şayet bizle alakalı bir devam kararı verecekse bizim bugüne yaptığımız üzere, birebirini devam ettireceğiz. Biz buradayken Şanlıurfa’yı sel bastı yaklaşık 2 bin 500, 3 bin mesken sular altında kaldı. Biz gittik burada çalıştık, oradaki insanların konutlarını temizlenmesini yaptık. Birebirini Elazığ’da, Malatya’da günlerce kaldık, konteynerler yaptık. Konutlar yaptık. Binlerce köy konutları yaptık. Bunları 1-1.5 yıl içinde teslim ettik” dedi.
“Hatay daha hoş kent olacak”
“Herkesin sıcak konutunu yakınlarını kaybetti” diyen Bakan Soylu, “Bunlar büyük travmalar. Bunları unutmak dayanışmayla el uzatmakla, gündelik hayatımız daha çabuk dönmeyle olur. Bunu sağlama eforu içindeyiz. Birbirimizi takviye oluyorsak Allah mükafatlandırır. Burada yıkım o kadar büyük ki bazen anlatmakta zorlanıyoruz. Hatay’da gelecek jenerasyonlar, bu binalarda daha inançlı yaşayacaklar. Bu kent daha hoş kent olacak. Acıları ve hüzünleri içine çökmüş olacak. Hiç moralinizi bozmayın kendinizi toparlayın hepimizin birbirine gereksinimi var” dedi.
“Yüzlercesi cezaevinde”
Bugün müsaade vermeleri halinde kırsala binlerce mesken yapılacağına değinen Süleyman Soylu, “Biz fukaralıktan geldik. Daha kifayetsiz konutlar, orta kifayetli konutlar, kifayetli konutlar. Bunun için dönüşüme muhtaçlık var. Bu dönüşüm oluyor mu. Bunu yapmak isteyen irade var. Kentsel dönüşüm sıhhatsiz binadan sağlam binaya geçmek demek. Geliyorlar, bu rantsal dönüşüm diyorlar. Dedikten sonra mahkemeye gidiliyor. Birinin burada fedakarlık yapması lazım. 10 kat yarın yeniden birebir riskle karşı karşıya kalınıyor. 3 katlı ve TOKİ binalarında bir şey olmadığını gördük. Kentsel dönüşüme yıllardır karşı oldular, mahkemelere gittiler. Vatandaşın avukatlığını yaptılar. Mahkeme dur dediği an 5-10 yıl geçiyor. Müteahhit belediye ihmalleriyle ilgili soruşturma açıyoruz. 99’dan sonra yapılan binalarda yıkım çok az. Binaların yaşı 30-40 yıl. 1999 sonrası 2019 yönetmeliklerinde bir eksiğimiz kelam konusu değil. Yönetmeliğe uyulmama noktasında bir eksik varsa devreye giriyoruz. Yanlış yapan, eksik yapana müteahhit var mı, var yüzlercesi tutuklu cezaevinde” değerlendirmesini yaptı.
“Umutlu olun”
Var olan özel hastanelerin tekrar faaliyete başlamasıyla ilgili Bakan Soylu, “Özel hastane ve özel eğitim kurumlarıyla ilgili bakanlıklarımız bir çalışma yapıyor, desteklenip fonksiyonelliğine döndürülmesi için. Bu sistemi ayağa kaldıramazsak o sancı o dengesizlik daima devam eder. Milletlerarası nakliyecisi, OSB’yi, ayakkabıcıyı eksik tutmamalıyız. Hepsine bir takviye paketi hazırlanıyor. Bütün kentlerin standardını tıpkı standarda getirmeye çalışıyoruz. Çok umutlu olun sizin yanınızdayız” tabirlerini kullandı.
