Endüstri Bölgeleri Kanunu’nda Değişiklikler içeren kanun teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Doğal Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşüldü.
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, komite görüşmeleri sırasında kanun teklifine reaksiyon göstererek; “Kanun teklifinin genel münasebetine; Sanayi bölgeleri idarelerinden ve yatırımcılarından gelen talepler doğrultusunda bunu hazırladık diyorsunuz. Kim bunlar?” diye sordu.
“TEKLİFİN ALTINI KALDIRINCA…”
Kanundan yararlanacak olan şirketlere de dikkat çeken CHP’li milletvekili “Milletvekillerinin vermesi gereken bir kanun teklifi, Bakanlığa geliyor, yürütme bu talepleri pahalandırıyor ve hazırlanıyor. Ondan sonra da milletvekilleri bunu imzalıyor. Yani iş adamları gelip, Meclis’te milletvekilleri ile görüşmüyor, bakanlık bürokrasiyle ve bakanla görüşüyor, yürütmeyle görüşüyorlar ve gereksinime nazaran karar veriliyor. Kimlerin yararlanacağını baktığımızda da aslında görüyoruz. Herkes Tosyalı Holding’ten bahsetti. Demek ki Tosyalı’nın size bir talebi var. Bu kanun teklifine şöyle bir baktığımız vakit, altını kaldırdığımızda Tosyalı çabucak çıkıyor. Tosyalı kim? Tosyalı, Varlık Fonu yöneticisi, Sayın Cumhurbaşkanımızın Lideri olduğu Varlık Fonu’nun yöneticisi. Demek ki Tosyalı’nın gereksinimlerine nazaran ve öbür yandaş şirketlerin talepleri üzerine hazırlanmış bu teklif” dedi.
“FİLYOS VADİSİ, PARTİLER ÜSTÜ BİR PROJEDİR”
Filyos Sanayi Bölgesi’nde, kuralsız, denetimsiz, kontrolsüz bir süreç yaşandığına ve Tosyalı Gübre Sanayi A.Ş’ye, Filyos Sanayi Bölgesi’nde ön tahsis yapılmasının adapsız olduğuna vurgu yapan Ünal Demirtaş; “Doğal gazın bulunmasından mutlu olduk. Ancak bu kuralsız, denetimsiz ve kontrolsüz süreç maalesef hızlanarak devam ediyor. Filyos Sanayi Bölgesiyle ilgili Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin hazırladığı web sayfasında, yer alabilecek dallar belirtilmiştir. Bu siyasetin hazırladığı bir şey. Bakın, ne diyor? Elektrikli teçhizat imalatı, öteki yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, motorlu kara taşıtı, treyler yarı treyler imalatı, öbür ulaşım imalatı, temel eczacılık eserlerinin ve eczacılığa ait gereçlerin imalatı, bilgisayar, elektronik ve optik eserlerin imalatı, -yüksek teknolojili eserler bunlar- hava taşıtları ve uzay araçları, silah ve mühimmat, tıbbi dişçilikle ilgili araç ve gereçlerin imalatı diyor. Bunların içerisinde hiçbirinde gübre yok. Gübre üretimine rastgele bir itirazımız yok. Gübrenin Filyos Sanayi Bölgesinde üretilmesine itirazımız var, yanlışlık burada. Burası orta ve yüksek teknolojili eserler üretilsin diye planlandı, biz bunun destekçisiyiz. Filyos Projesi ulusal bir projedir, partiler üstü bir projedir, Zonguldak’ın, Bartın’ın, Karabük’ün hayal projesidir. Fakat gübre fabrikası ile Filyos Projesi’ni heba edeceğiz” dedi.
“GÜBRE FABRİKASI ETRAF FELAKETİNE NEDEN OLACAK”
Filyos Sanayi Bölgesi’nde, 49 yıllığına ön tahsisi yapılan Tosyalı Gübre Fabrikası’nın, ÇED sürecinde “Halkın İştirak Toplantısının” iptal edildiğini hatırlatan Ünal Demirtaş, şöyle devam etti:
“Bu teklifle Sanayi Bölgeleri’nin ÇED ile ilgili 3/b hususu kaldırılmaktadır. Bu kaldırıldığı vakit ‘Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu ÇED sürecini yürütecek’ deniyor. Bu durumda Filyos Sanayi Bölgesi’nde kurulacak Gübre Fabrikası 2872 saylı Etraf Kanunu’na dayanarak çıkarılan ÇED Yönetmeliği’nin 24’üncü hususuna olağan olacaktır. Yönetmelikte ne deniyor? Harikulâde durumlar ve özel kararlar ‘Aşağıdaki projeler için uygulanacak ÇED sürecine ait usul Bakanlıkça belirlenir’ diyor. C fıkrası; ‘Organize Sanayi Bölgeleri, İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri, Sanayi Bölgeleri, Özgür Bölgeler Bakanlıkça yani Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenecek’ diyor.
Filyos Sanayi Bölgesi’nde kurulacak gübre fabrikasında halktan kaçırılarak bir ÇED süreci yapıldı, halk sürece dâhil edilmedi. Halkın toplantısının yapılacağı gün Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bunu iptal etti. Ve halka, Çaycuma’lıya ve Zonguldak’lıya bu sorulmadı. Gerçekten Çevresel Tesir ve Kıymetlendirme Olumlu Kararı da yeni alındı. ‘Çaycuma ilçesi Filyos Sanayi Bölgesi mevkisinde Tosyalı Gübre Sanayii AŞ tarafından yapılması planlanan Filyos entegre gübre üretim tesisiyle ilgili olarak… çevresel tesir değerlendirmesi olumlu kararı verilmiştir’ diye karar alındı ve en sonunda da ‘Yöre halkına ilanen duyurulur’ denildi. Yöre halkının görüşü alınmış mı? Yöre halkının görüşü alınmadı. Yöre halkının görüşlerinin alınacağı ÇED toplantısı Bakanlık tarafından iptal edildi. Güya bir ÇED süreci yapılıyormuş üzere yapılıyor kağıt üzerinde lakin gerçekte yapılmıyor. Altı ay evvel yapılması gereken halk toplantısı yapılmadı ve Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Zonguldak’lıya ve Çaycumalıya bunu sormadan kararı verdi. Aslında Zonguldak yapısı prestijiyle termik santrallerin ve etraf kirliliğinin yaşandığı bir yer, gübre fabrikası ile büyük bir etraf felaketi olacaktır”
“EKOSİSTEM KORUNMALI”
Gübre fabrikasında yüksek ölçülerde kimyasal kullanılacağını söyleyen CHP’li Demirtaş; “2 milyon ton üzere büyük bir kapasiteye sahip olan bu gübre fabrikasının ÇED’le ilgili Tosyalı Gübre Sanayi A.Ş’nin verdiği raporda; 724 bin ton amonyak, 448 bin ton nitrik asit, 693 bin ton sülfürik asit, 156 bin ton fosforik asit, 581 bin ton üre kalsiyum, 660 bin ton amonyum nitrat, 330 bin ton DAP yahut 495 bin ton NPK üretecek olan, kompoze gübre ve 224 bin ton amonyum sülfat üzere tehlikeli kimyasallar üretecek olan tesisler bulunmaktadır. Devletin kaynaklarında net bir biçimde görünüyor, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’nda ve öbür bütün kaynaklarda görünüyor. Filyos Vadisi, Sakarya Irmağı’ndan Kızılırmak deltasına kadar olan bölgenin en pahalı ekosistemi olarak tanımlanıyor. Bir ekolojik koridor olarak kesinlikle korunması gerektiği söz ediliyor ve ırmağın oluşturduğu sulak alan da ülkenin en değerli kuş merkezlerinden biridir. Bu kadar zehirli bir hususun, tesisin kurulacağı bir yerde bu kuşların, bu ekosistemin yaşaması mümkün değildir. Gübre fabrikası kurulması demek bu sistemin büsbütün gitmesi demek. Kuşları da muhafazamız lazım, doğayı da muhafazamız lazım fakat sanayi de yapmamız lazım” dedi.
“ARAZİLER TOSYALI’YA VERİLECEK”
Ünal Demirtaş konuşmasında şunları da söz etti;
“Mülkiyet hakkı, Anayasa’nın temel haklar ve hürriyetler kısmında düzenlenmiştir. Vatandaş bunu devlete, kamulaştırma kararı yapılması kaydıyla veriliyor. Artık, siz vatandaşın toprağını kamulaştırıyorsunuz ve bir öteki vatandaşa veriyorsunuz; bu, mülkiyet hakkının ihlalidir. Filyos bölgesindeki sanayi bölgesi ilan edilen yerdeki köylülerin, vatandaşların yerleri kamulaştırıldı, kamulaştırma kararları da Ecevit periyodunda alındı, koalisyon devrinde alındı. Şayet bu düzenleme geçerse bu yerler Tosyalı Holding’e verilecektir. Mülkiyet hakkı kutsaldır. Anayasa’nın temel hak ve hürriyetler kısmında düzenlenmiştir, vatandaştan, bu yerler alınırken ‘Bir diğerine vereceğiz’ diye almamışsınız, kamulaştırmışsınız. Bu husus açıkça, kamulaştırmanın hedefine ve Anayasa’ya terstir. Bu vatandaşlarımız bu husus geçtikten sonra şayet dava açarlarsa ilgili şahsa bu davayı kazanırlar. Bakın, yüz elli yıllık, iki yüz yıllık Osmanlı tapularına dayanarak vatandaşlar dava açıyorlar, ‘Buralar bizim büyük büyük dedelerimize aitmiş’ diyorlar ve ortadan asırlarca vakit geçmiş olmasına karşın bu tapulara dayanarak haklarını alıyorlar.
“İKTİDARLAR SÜREKSİZ DEVLET SİYASETİ KALICIDIR”
Görüşülen kanun teklifinin çıkarılış tarihine de dikkat çeken CHP’li milletvekili, tenkitlerini şu vurgularla tamamladı:
“Bugün konuştuğumuz Sanayi Bölgeleri Kanunu’nu 9 Ocak 2002 tarihinde çıkarmışlar, Ecevit devrinde çıkmıştır. O tarihte ülkemizi yöneten koalisyon hükûmeti bu türlü bir karar almış ve endüstrileşmenin önünü açmaya çalışmıştır. Değişikliklerle tahminen daha fazla yatırım, teşvik imkânları verilebilir ancak bunları yaparken birtakım temel unsurlara uymak gerekir. Zira Ak Parti’nin son yıllardaki uygulamalarınıza bakıldığında yatırımcının önünü açacağız diye maalesef kuralsız, denetimsiz ve kontrolsüz bir sistem ortaya koyulmuştur. Yani kamunun kontrolünün olmadığı bir sistem var. İhale süreçleri yahut yer tahsisleri yahut yönetici şirket atama usulleri açık, şeffaf ve hür rekabet şartlarının sağlandığı bir yolla yapılmamaktadır. Burada, süreci götürürken kamunun belirlemiş olduğu temel unsurları göz gerisi etmemek gerekir. İktidarlar gelip geçicidir fakat devlet siyasetleri kalıcıdır, o denli olmalıdır
Bugün Almanya cari fazla veriyorsa -yani aldığı değil, sattığı fazlaysa- bir devlet siyaseti oluşturmuş ve iktidarlar değişmiş, koalisyonlar yönetmiş ancak o devlet siyasetinden vazgeçmemişler. Bizde ise, iktidarlar değiştikçe, bilhassa Ak Parti periyodunda, devlet siyasetleri bir kenara atılmıştır. 2001 yılında çıkan bir kanun, bu kanunu hazırlayanlar o tarihte şayet şunu demişlerse: ‘Bu yerler verilmesin’. Buna dikkat etmek lazım. ‘ÇED’le ilgili süreci kaldırmayın’ demişlerse dikkat etmek lazımdır. Zira sanayi, partilerüstü bir sıkıntıdır; üretim ve istihdam, partilerüstü bir sıkıntıdır.”
