Önder Yılmaz – TBMM Dilekçe Komitesi bünyesindeki “Sosyal Kooperatifçilik Kapsamında İsrafın Önlenmesine Alt Komisyonu” Türkiye’de besin tasarrufu için harekete geçti. Komite Lideri AK Parti İstanbul Milletvekili Belma Satır’ın başkanlığında yürütülen çalışmalar ekseninde dünyanın en yeterli 10 şefinden biri olan Ebru Baybara başta olmak üzere alanında uzman akademisyenler, teşebbüsçüler ve “Topraktan Tabağa” toplumsal teşebbüsüyle muvaffakiyete ulaşan Kayapınar Kaymakamlığı, TBMM’de “gıda tasarrufu”yla ilgili sunum yapacak. Eski Kayapınar Kaymakamı Ünal Koç, hala Kayapınar Kaymakamı olan ve Belediye Başkanvekili Arif Karaman, Ebru Baybara, Prof. Dr. Binnaz Zeynep Zaimoğlu, Prof. Dr. Şule Orman ve Gökhan Sivaslı besinin geleceğine ait bilgi verecek. Diyarbakır, Mardin, Urfa’da yetişebilen Anadolu’ya has “Sorgül” isimli lokal buğday tohumunu yine keşfederek yaygınlaştıran Mardinli şef Ebru Baybara, Alt Komisyonu’nun Diyarbakır’daki son toplantısında konuştu. Kuraklık nedeniyle başta buğday olmak üzere mahallî eser çeşitlerinin çoğaltılması gerektiğini belirten Baybara, “Diyarbakır’da, Mardin’de, Urfa’da buğday çok değerli bir eser, sağlıklı besine ulaşabilmek için mahallî çeşitleri çoğaltmak ismine adım attık. BM Besin Tarım Örgütü, fon ve eğitim dayanağı verdi. Eğitim dayanağıyla bir tarım projesi yaptık” dedi. Baybara, Sorgül buğdayına ait şu bilgileri verdi:
‘Çok özel bir buğday’
“Kuraklık gerilimini aşan çok özel bir buğday, durum buğdayı. Analizleri yapıldı, 15.4 bitkisel proteine sahip olduğunu, glütenin de ölçülemeyecek kadar az olduğunu gördük. Bu gerçek, dünyada hepimizin konuştuğu ‘Gerçek bir durum buğdayı aslında İtalya’dan çıkar’ tezinin karşılığını ‘Aslında en âlâ buğday Diyarbakır ve Mardin’den durum buğdayı buradan çıkıyor’ halinde ortaya koyduk. Zira iklim bunu gerektiriyor, biz bunu çoğaltma yoluna gittik ve bu sene 5. yılda 4300 dönüm yerde 33 çiftçinin demonstrasyon alanında bu projenin hasadını yaptık. Süreç içerisinde sulama maliyetlerinin ne kadar düşük, kültürel çabanın ne kadar kıymetli olduğunu gördük. Daha az sulama yapılıyor, daha az gübre kullanılıyor, tarım girdi maliyetleri düşük. Biz bu mahallî çeşitlerin bilhassa kuraklıktan etkilenmediğini gördük.”
‘Model olmalı’
Toprağın zenginleştirilmesi gerektiğine dikkat çeken Ebru Baybara, “Topraktan Tabağa” ve “Topraktan Toprağa” projeleriyle pazarlarda atılan eserlerin evvel ayrıştırıldığını, işe fayda olanların mutfağa dönüşünün sağlanıp, konserve yapıldığını anlattı. Baybara, kullanılamaz haldeki besin eserlerinin ise kompost gübre haline getirilerek organik olarak toprağa tekrar karıştırıldığını söyledi. Diyarbakır’da geliştirilen bu modelin “Türkiye modeli” olması gerektiğini lisana getiren Baybara, “Herkesin her gün pazarlarda gördüğü bu atıklardan ne yapılabileceği noktasında küçük bir modeli, ilgilerin dayanağı ile büyüterek bütün ülkeye yayabileceğimize inanıyoruz” diye konuştu. Baybara ve öbür destekçilerin geliştirdiği modelin Türkiye’ye yaygınlaştırılması için formül tespitinde bulunacak.
