Araştırmacılar 14. yüzyılda Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da milyonlarca kişinin vefatına yol açan vebanın kökenini sonunda tespit etti.
İnsanlık tarihinin en büyük felaketlerinden birine yol açan, kentlerde ve toplumlarda hala izlerinin devam ettiği vebanın nasıl ortaya çıktığı daha evvel yıllarca süren araştırmalara karşın bulunamamıştı.
Ancak İskoçya’daki Stirling Üniversitesi ile Almanya’daki Tubingen Üniversitesi ve Max Plank Enstitüsü’nden bir araştırma grubunun yaptığı çalışmaya nazaran, veba 1330’lu yıllarda Orta Asya’da, Kırgızistan’da ortaya çıktı.
Ekip Kırgızistan’daki Issık Göl yakınlarındaki mezarlıktaki dişlerden alınan örnekleri tahlil etti. 1338 ve 1339 yıllarına ilişkin mezarlığın keşfedilmesinin akabinde bu bölgede araştırmalar başlamıştı.
Tubingen Üniversitesi’nden araştırmacı Dr. Maria Spyrou, yedi iskeletten DNA örneklerinin incelendiğini söyledi.
Dişlerin tahlil edilmesinin nedeni ise onlarda vefata sebebiyet veren ve kan yoluyla bulaşan hastalık mikrobuna ulaşabilecekleri pek çok damar bulunuyor olması.
Araştırılan üç iskelette veba bakterisi vardı.
Stirling Üniversitesi’nden tarihçi Dr. Philip Slavin, bu keşfin tarihin en büyük sorusunu cevapladığını söyledi.
Ancak araştırma örneği kısıtlı. Çalışmada yer almayan Yeni Zelanda Otago Üniversitesi’nden Dr. Michael Knapp bu bulgunun nitekim kıymetli olduğunu lakin farklı kişi, vakit ve bölgelerden datalar kullanılarak sonucun gerçekte ne manaya geldiğinin netleştirilebileceğini belirtiyor.
BUBONİK VEBA NEDİR?
Tedavi edilmezse ölümcül olan vebaya, çoğunlukla kemirgenlerde yaşayan Yersinia pestis isimli hayvansal bir bakteri neden oluyor.
Hıyarcıklı veba, hastalığın en insanlara bulaşabilen en yaygın tipi.
Bu ismi, bulaştığı insanın lenflerinde, kasıklarında ve koltuk altlarında oluşan hıyarcık biçimindeki acılı şişliklerden alıyor.
2010 ile 2015 yılları ortasında dünya çapında 3 bin 248 hadise bildirildi ve bunların 584’ü hayatını kaybetti.
Bu hastalığa tarihte, “kara ölüm” ismi da verildi. Bunun nedeni hastalığın uzuvlarda oluşturduğu kangrenimsi karartılardı.
