Mert İnan İSTANBUL Bir vakitler “taşı toprağı altın” denen İstanbul, her geçen gün daha da yaşanamaz bir kent haline geliyor. Yıllar içinde oluşan nüfus yoğunluğu ve yapılaşmanın neden olduğu İstanbul’daki yıkım süreci The Economist mecmuasının “Yaşanabilir Kentler 2022” raporuna da yansıdı. Sıhhat hizmetleri, kabahat oranları, geçim kaideleri, altyapı, yeşil alan ve trafik yoğunluğu üzere kriterin dikkate alınarak hazırlanan listede, 38 Avrupa kenti ortasında İstanbul son sırada yer aldı. Birebir listenin birinci sırasında Viyana aldı, bu kenti Kopenhag ve Zürih izledi. Artan kira fiyatları, memur, emekli ve dar gelirlinin kaçmak için fırsat kolladığı İstanbul’un son hız çöküşe gittiğini söyleyen uzmanlar, mevcut nüfus yükünün azaltılmaması durumunda megakentteki ömrün sürdürülemez noktaya geleceği ihtarında bulundu.
Çöküşe gidiyor
İTÜ Meteoroloji ve Afet İdare Öğretim Üyesi Prof Dr Mikdat Betpipo Kadıoğlu İstanbul nüfusunun hudut bedellerinin çok üzerinde olduğunu vurgularken şu tespitlerde bulundu
Şehrin nüfusu kayıt dışı mülteciler turistler ve iş emelli gelenlerle 20 milyonu geçmiş durumda Böylesi bir nüfusa ne Betpas toprak ne hava ne de su yetebilir İstanbul çöküşe yanlışsız gidiyor Araba sayısına rağmen yollar yetersiz kalıyor Bilakis göç olmadan yaşanan kaos ve zahmetlerin giderilmesi imkânsız Zelzelede 50 bin binanın Betpark yıkılması öngörülüyor Mümkün büyük zelzelede ortaya çıkacak kaotik durumu düşünmek bile istemiyorum Anadolu da yeni cazibe merkezleri oluşturulmalı İstanbul büyüdükçe kendi kendini yok eden bir canavara dönüştü Bu kent bu Betorspin nüfus ve yapılaşmayı kaldırmıyor İstanbul obezite ötesi bir kent haline geldi Kalp krizine ramak kalmış durumda Kent büyüyor lakin kalkınmıyor Aksine göç olmazsa kısa vakit sonra İstanbul a bakıp Allah Betonred rahmet eylesin diyeceğiz
Ucu olmayan şehir
Şehir Plancısı Erhan Demirdizen gelişmiş ülkelerin metropollerinde olmayan bir yığılmanın olduğunu belirtirken bu durumu ucu olmayan kent sendromu yahut kabına sığmayan şehir olarak tanımlandığını söyledi Aslında nüfus artışı ve çarpık yapılaşma serüveni 50 yıl önceye dayanan bir sürecin sonucu diyen Demirdizen şunları dedi
Farklı kent ve bölgelerde çekim merkezleri yaratılmadığı İstanbul un nüfusu azalmadığı sürece afetlerde kaos yaşamaya trafikte zahmet çekmeye devam edeceğiz Kentin nüfusu kendi içinde 10 yılda yüzde 15 artmış durumda Lakin gelen kaçaklar sistemsiz göçmenler bu sayının iki katı 10 yılda neredeyse yüzde 50 ye varan nüfus artışı karşısında bir kentin düşmesi çöküşe sürüklenmesi kadar doğal ne olabilir Böylesi nüfusu artan diğer bir Avrupa kenti yok
Nefes alamayacağız
Mimarlar Odası İstanbul Şube Lideri Esin Köymen ise denetimsiz nüfus artışı ve yapılaşmanın kırsal bölgeler yerine büyükşehirlere göçü özendiren siyasetlerin sonucu olduğunu söyledi Kent nüfusu artmaya devam ederse kısa vakit sonra adeta nefes alamaz su bulamaz duruma geleceğiz diyen Köymen şu tespitlerde bulundu
İstanbul un kaynakları kendine yetmediği üzere etraf kentleri sömüren bir megapol durumda Muhtemel büyük sarsıntıda içinden çıkılamaz kaotik manzaralara şahit olmamak için nüfusun azaltılmasına yönelik projeler hayata geçirilmeli 2009 yılındaki etraf sistemi planlarında birtakım eşiklerin aşıldığı vurgulanmıştı Kentin kuzeye yanlışsız asla büyümemesi gerektiğinin altı çizilmişti İstanbul un elde kalan son bakir alanları Kuzey Ormanları Kentin nefes alması için bu alanların korunması kaide
Su ile imtihanı sürüyor
İklim Değişikliği ve Su Kaynakları Çalıştayı nda konuşan İstanbul Valisi Ali Yerlikaya İstanbul un tarih boyunca su konusunda gakirlik çektiğini su kaynaklarının korunması gerektiğini belirterek İstanbul un su ile imtihanı artarak devam ediyor dedi Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız kentin artan nüfus nedeniyle su muhtaçlığını karşılayamaz durumda olduğuna dikkat çekerek şunları dedi İstanbul un su toplama havzaları imara açıldığı için yağışlar toprağa karışamıyor Melen den gelen su da 5 milyon şahsa yetecek seviyede Nüfus artışı bu türlü sürerse 10 yılda İstanbul da önemli bir su krizi yaşanabilir
Her gün 2 milyon araç yolda
Kilometrekareye 3049 kişinin düştüğü İstanbul un sıkıntılarının başında ulaşım ve trafik geliyor Kentte trafiğe kayıtlı 4 milyon 200 binden fazla araç bulunuyor Her 1000 şahsa 200 araba düşerken arabalardaki ortalama doluluk oranı 1 7 olarak tespit edilmiş durumda Kent genelinde şahsi araca erişim oranı yüzde 40 toplu taşımaya ihtiyaç duyanların oran ise yüzde 60 düzeyinde Olağan vakitte günde 2 milyon araç yollara çıkıyor İstanbul da ayrıyeten 17 bin 395 adet ticari taksi bulunurken 900 şahsa ortalama 1 taksi düşüyor Afet Uzmanı Doç Dr Kubilay Kaptan kent hayatına kaosun hakim olduğunu belirterek İstanbullu tarifini kaybetmişken ve bir kentleşme mümkün değilken bunun üzerine yabancı bir kitle eklendi Kent içi göçlerin sonucunda kent hayatındaki kaos katlandı Atık suyunun yüzde 35 i halihazırda derelere denize boca ediliyor Bu kent artık kurtarılamaz yalnızca günü kurtarırız Birkaç yıla kalmaz Yeni Delhi ye benzeri çöplük ve pislik yığınlarını görebiliriz İstanbul geri döndürülemez sürece girildi Artık yalnızca İstanbul değil Marmara Denizi de can çekişiyor Afet planlarımız maalesef kâğıt üzerinde kalıyor İstanbul her türlü risk ve afete açık bir kent durumunda dedi
