İnsanlık binlerce yıldır simya ile uğraşıyor. Kimi medeniyetler maden dönüşümünü ve altın oluşturmayı, kimi ise insan hayatını uzatacak yeni keşiflere imza atmayı hedefliyordu. Bugün ise tıpta simyacıları kıskandıracak bir gelişme yaşandı. Cambridge Üniversitesi bilim insanları, kök hücre kullanarak yumurta ve sperm olmadan sentetik embriyo büyütmeyi başardı. Pekala bu ne manaya geliyor?
Bilim insanları kök hücre kullanarak embriyo geliştirdi!
Cambridge Üniversitesi’nde Profesör Magdalena Zernicka-Goetz liderliğindeki araştırma takımı, bedende çabucak hemen her hücre tipine dönüşebilen bedenin ana hücreleri olan kök hücreleri kullanarak üç embriyo oluşturmayı başardı.
Burada erken göğüslü gelişiminde bulunan üç tip kök hücreyi etkileşime başladıkları noktaya yönlendirerek laboratuvar ortamında doğal süreçlerini taklit etmelerini sağladılar. Gelişim sürecinin sonunda ise atan kalpler ve fonksiyonel beyin yapısı ortaya çıktı. Evvelki çalışmalardan farklı olarak ise beynin ön kısım dahil tamamının geliştiği kaydedildi.
Tabii bu çalışmalarda asıl hedeflenen şey embriyo oluşturarak insan yetiştirmek değil. Kök hücre üzerinde uzmanlaşarak insan hayatını uzatabilmek ve tedavi süreçlerinde kullanabilmek. Örneğin organ yetmezliği çeken birine sentetik ortamda geliştiren ve uyuşmazlık yapma ihtimali olmayan kalp nakli yapabilir yahut geçirdiği kaza sonucu hasar gören beyin dokusunu onarabilirler.
Fakat bu çalışmalar bir günde sonuç vermiyor. Cambridge Üniversitesi bilim insanları da kök hücre üzerinde 10 yıldır çalışıyorlar. Münasebetiyle burada yaşanan gelişmeler yakın gelecekte hayatımıza girmeyecek. Yeniden de önümüzdeki yıllarda bu ve gibisi birçok çalışma beşerli deneyler için onay alacaktır. İnsan hayatını kurtaracak düzeye gelmesi ise biraz daha uzun sürecek.
Konuyla ilgili açıklama yapan Cambridge Fizyoloji, Geliştirme Bölümü’nde Göğüslü Gelişimi ve Kök Hücre Biyolojisi Profesörü Zernicka-Goetz şunları söyledi:
Fare embriyo modelimiz yalnızca bir beyin geliştirmekle kalmıyor, tıpkı vakitte bedeni oluşturan tüm bileşenleri ve atan bir kalp geliştiriyor. Buraya kadar gelmiş olmamız inanılmaz. Bu, topluluğumuzun yıllardır hayali ve on yıldır çalışmalarımızın ana odak noktası oldu ve sonunda başardık.
Kök hücre embriyo modeli değerlidir, zira küçücük embriyonun anne rahmine yerleştirilmesi nedeniyle olağanda bizden gizlenen bir etapta gelişen yapıya erişilebilirlik sağlar. Bu erişilebilirlik, genleri manipüle ederek model bir deneysel sistemdeki gelişimsel rollerini anlamamızı sağlıyor.
İnsan ömrünün bu devri çok gizemli, bu yüzden bir tabakta nasıl olduğunu görebilmek, bu ferdî kök hücrelere erişebilmek, bu kadar çok hamileliğin neden başarısız olduğunu ve bunun olmasını nasıl önleyebileceğimizi anlamak hayli özel. O devirde farklı kök hücre çeşitleri ortasında gerçekleşmesi gereken diyaloğa baktık, nasıl oluştuğunu ve nasıl yanlış gidebileceğini gösterdik.
Bu, deneysel bir modelde nörogelişim sistemlerini incelemek için yeni imkanlar sunuyor. Aslında, bu unsurun delilini, hudut sisteminin öncüsü olan nöral tüpün oluşumu ve beyin ve göz gelişimi için esasen gerekli olduğu bilinen bir geni devre dışı bırakarak makalede gösteriyoruz.
Bu genin yokluğunda, sentetik embriyolar, bu mutasyonu taşıyan bir hayvanda olduğu üzere, beyin gelişiminde tam olarak bilinen kusurları gösterir. Bu, beyin gelişiminde fonksiyonu bilinmeyen birçok yeniden bu tıp bir yaklaşımı uygulamaya başlayabileceğimiz manasına geliyor.
Siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın!
